تحقیق و توسعه چیست

اقتصاد دانایی محور، اقتصادی است که دانش بعنوان مهمترین منبع و یادگیری مهمترین فرآیند آن است. دانش فقط مظهرکالاهای سرمایه­ ای نیست و در منابع سازمانی و انسانی نیز جلوه پیدا می­ کند و در طی فعالیت های نو آوری و تحقیق و توسعه و همچنین از طریق کوشش­های یادگیری پیوسته به میزان آن افزوده می­ شود.

در اقتصادهای دانایی محور امروزی، بنگاه­ ها و واحدهای صنعتی بطور فزاینده­ ای به نقش دانش به عنوان یک عامل اساسی در عملکرد اقتصادی آگاه هستند. هرچه بنگاه­ ها بزرگتر می­ شوند و ارتباطات آن­ها با صنایع تکنولوژی محور فزونی پیدا می­کند، تمایل بیشتری از خود به برقراری خط مشی­ های مدیریت دانایی نشان می­ دهند.

مفاهیم اقتصاد دانایی محور و ویژگی ­ها و شاخص­های برجسته آن در ارتباط با مدیریت دانش به برخی از جنبه ­های مدیریت دانایی در ارتباط با فعالیت­های تحقیق و توسعه و نوآوری تکنولوژیکی اشاره می­نماید. عملکرد مدیریت دانایی نیز در ارتباط با اهداف مدیریت در خلق، کسب، اشاعه و بکارگیری دانش با ارائه خط مشی­ هایی در استقرار و همکاری واحدهای R&D، همکاری­ ها  و ائتلاف­ های استراتژیک، اشاعه دانش تکنولوژیکی و نو آوری­های منطقه ­ای تبیین شده است . در این میان نتایج حاصل از ساز و کارهای مدیریت دانایی در سوق دادن واحدهای تولیدی به سوی مؤلفه های اقتصاد دانایی محور مورد توجه قرار گرفته است. سرمایه و نیروی کار دو فاکتور مهم در راستای دستیابی به موفقیت تعریف شده­ اند. اقتصاد دانان باور دارند که هردوی این منابع، بازده نزولی دارند و سرانجام هر افزایش اضافی از نیروی کار و یا سرمایه از قانون بازده نزولی پیروی خواهد کرد . ایده ایستایی رشد در برخی نقاط که توسط دیدگاه کلاسیک پیشنهاد شده بود توسط تئوری نئوکلاسیکی و با این نظریه که تکنولوژی وضعیت مناسبتری را از نقطه ایستا تبیین می­ کند به بن بست رسید و حال این ایده با عبارت دانش به چالش کشیده شده است. اما اقتصاد دانان یک دوراه­ی سختی برای تطبیق دانش در داخل مدل های خودشان دارند، چرا که بر خلاف سرمایه و نیروی کار که بازده نزولی را نشان می‏ دهند، دانش بازده صعودی را نشان می‏ دهد.

امروزه در اقتصادهای جهانی اثبات شده است که هزینه ­هایی که صرف تحقیقات و توسعه ­ها در شرکت­ ها و سازمان­ ها می­شود، نقش اساسی در رشد و توسعه شرکت ­ها و کشورها دارد. تحقیق و توسعه بر حسب ایده­ های اولیه موجود در شرکت می­تواند جهت اهداف متعددی انجام شود. واحد تحقیق و توسعه (Research &Development) در هر سازمانی با هدف شناسایی نقاط قوت و قابل بهبود، به منظور برنامه‌‌ریزی برای تثبیت نقاط قوت و تبدیل نقاط قابل بهبود به قوت تشکیل می شود. برخی از فعالیت­ های تحقیق و توسعه جهت پوشش بخشی از نیازهای ناشی از تغییرات بازار شکل می­گیرند. دسته دوم جهت پاسخ گویی به تقاضاها شکل می­گیرند که پیشتر از آن پاسخی به آن­ها داده نشده است و دسته آخر فعالیت­ هایی هستند که طرح­ های موجود را از نظر هزینه، سرعت در ارائه و کیفیت بهبود می­ بخشند.

حال بر اساس دانش بدست آمده می­توان تحقیق و توسعه را بر اساس پارامتر­های گفته شده اینگونه تعریف نمود: فرآیند تحقیق و توسعه عبارت است از یک فعالیت منظم و ساختار یافته جهت ارائه محصولات و خدمات نوآورانه با سطح کیفی بالاتر، کاربری­ های جدید و یا در جهت کاهش هزینه ها. تحقیق و توسعه بصورت کلی به سه بخش 1- پایه ای، 2-کاربردی و 3-توسعه ­ای تقسیم می شود.

1. تحقیقات پایه­ ای، تحقیقاتی هستند که جهت کسب دانش در زمینه­ های علمی جدید صورت می­گیرند. هدف اصلی از انجام این تحقیقات بررسی نظریه­ ها، قوانین و فرضیه­ های جدید در راستای بالا بردن سطح کیفی محصولات تولیدی می ­باشد.
2. تحقیقات کاربردی، یک تحقیق علمی یا فنی است که از ابتدا جهت رسیدن به یک هدف عملی مشخص پایه ریزی می­ شود. در اصل این نوع تحقیق برای تعیین و افزایش کاربرد یافته­ های تحقیقات پایه ­ای صورت می گیرد.
3. تحقیقات توسعه­ ای، استفاده عملی و صحیح از دانش علمی به منظور تولید محصولات یا خدمات جدید و یا بالا بردن سطح کیفی محصولات تولید شده را محیا می­سازد. در حقیقت کاربرد نتایج تحقیقات کاربردی در جهت تولید محصولات و ابزارهای جدید نقش بسزایی دارد.